Czy kiedyś żyło się gorzej?

Świat idzie do przodu pod każdym względem. Rozwijamy się technologicznie, społecznie, intelektualnie, czy też terytorialnie. To co widzimy dookoła siebie dziś, nijak ma się do tego, co było jeszcze dziesięć, czy dwadzieścia lat temu. Komfort życia większości ludzi znacznie się podniósł, dostęp do nowoczesnej medycyny jest ułatwiony, a w kwestii wyboru planów na przyszłość każdy z nas ma właściwie nieograniczony niczym wybór. Patrząc na to wszystko i porównując z dziesiątkami lat wstecz, jesteśmy przekonani, że żyjemy w bańce, za którą powinniśmy być wdzięczni. Nikt z nas nie musi już stać w kolejce po mięso, trzymając w ręce kartkę z wydzieloną porcją, nikt też nie musi wstawać o nieludzko wczesnych porach, aby trafić w sklepie na ostatnią sztukę papieru toaletowego. Ale czy biorąc pod uwagę różne aspekty, powinniśmy mówić, że kiedyś żyło się gorzej?

To pytanie należy rozważyć z kilku perspektyw. Jest wiele rzeczy, które niezaprzeczalnie nie zyskają miana lepszych w przeszłości. Jednym z tych przykładów jest możliwość podróżowania za granicę. Dziś nie ma ku temu praktycznie żadnych przeszkód. W obrębie Unii Europejskiej możemy podróżować bez żadnych pozwoleń, a do innych krajów przeważnie wystarczy paszport lub wiza turystyczna, również łatwa do zdobycia. Jeszcze niecałe trzydzieści lat temu wyjazd za granicę nie należał do najłatwiejszych. Najczęściej udawało się to szczęśliwcom, którzy mieli potwierdzoną dokumentami pracę lub w ważnych sprawach musieli udać się do rodziny, co i tak nie zawsze było pozytywnie rozpatrzone. Dziś wystarczy kupić bilet przez Internet i pojawić się na odpowiednim lotnisku w odpowiednim czasie.

Jeśli już jesteśmy przy łatwym podróżowaniu, to musimy wspomnieć również o tym, że możliwości przemieszczania się pomiędzy poszczególnymi miejscami są zdecydowanie większe. Niejednokrotnie uczniowie, którzy chcieli dostać się do szkoły, musieli poświęcać godziny na dojście do niej i tyle samo czasu, aby z niej wrócić. Dziś nawet małe miejscowości mają połączenia autobusowe z większymi miastami, przez co dostęp do wielu miejsc jest zdecydowanie ułatwiony. W mieście funkcjonuje dużo więcej autobusów, dodatkowo mamy do dyspozycji tramwaje, a w niektórych miastach nawet metro. Dzięki temu możemy wybrać wymarzoną szkołę na drugim końcu miasta, czy nawet w zupełnie innym mieście i nie martwić się o to, że nie będzie jak się do niej dostać.

Ostatnim przykładem, który na pewno przemawia za tym, że dzisiejszy świat jest niezaprzeczalnie lepszy, jest rozwój medycyny. Dziś z każdą przypadłością możemy pójść do odpowiedniego lekarza i otrzymać konkretną pomoc. Na każdy ból znajdziemy w aptece odpowiedni lek, a zepsute zęby, czy połamane kości możemy łatwo wyleczyć, zachowując ich całkowitą sprawność. Kilkadziesiąt lat temu dostęp do dentysty był znacznie utrudniony. Nie tylko ze względu na to, że nie wszystkich stać było na studia (stąd niewielka ilość specjalistów), ale też dlatego, że wizyta u stomatologa, jeśli już udało się jakiegoś znaleźć i do niego dostać, wiązała się z dużymi jak na tamte czasy kosztami. Ludzie woleli tracić zęby niż je leczyć, co w ówczesnej sytuacji było całkowicie zrozumiałe. Od problemów z zębami tworzyły się inne i tak średnia długość życia była zdecydowanie krótsza niż dziś.

Czy przeszłość ma w takim razie jedynie same minusy? Zdecydowanie nie. Rozwój technologiczny, który dziś tak bardzo ułatwia nam życie, również to życie mocno zmienia. W przeszłości nie do pomyślenia było wysłać do kogoś wiadomość, czy zadzwonić, jednak mimo to, kontakty między ludźmi zdawały się być mocniejsze i zdecydowanie bardziej wartościowe. Ludzie, spotykając się ze sobą, wiedzieli, że do następnego spotkania może nie dojść tak szybko, a w czasie kiedy się nie widzieli, nie mieli ze sobą żadnego kontaktu. To powodowało, że znajomości ceniło się dużo bardziej niż dzisiaj. Dziś jeśli nie mamy z kim wyjść na spacer, wystarczy użyć odpowiedniej aplikacji i znaleźć towarzystwo.

Chwalimy się również dostępem do coraz lepszej medycyny, natomiast niewiele osób zastanawia się, dlaczego go w ogóle potrzebujemy. Co prawda jeśli kiedyś zachorowało się na poważną chorobę, szanse na wyleczenie były zdecydowanie mniejsze niż dziś, natomiast „paliwo”, które ludzie dostarczali sobie kiedyś, było znacznie zdrowsze niż to, które mamy teraz. Dziś do owoców i warzyw dodawane są różnego rodzaju polepszacze, czyli czysta chemia. Dawniej marchewki zjedzone razem z piaskiem z ogródka, czy jabłko zerwane prosto z drzewa posiadały więcej wartości odżywczych i nie powodowały chorób ze strony układu trawiennego. Ludzie mogli jeść wszystko i nie bać się o to, jak zareaguje ich organizm.

Dostęp do wszelkiego rodzaju dóbr również był niegdyś bardzo utrudniony. Rodzajów zabawek było zaledwie kilka, a większość i tak była zrobiona samodzielnie przez rodziców. Rzucało się przez lata tą samą piłką, a lalki służyły aż do pełnoletności właścicielki. Czy jest to jednak minus? Te rzeczy, które posiadaliśmy, szanowało się dużo bardziej niż te, które dzieci otrzymują dziś. Były one niepowtarzalne i nikt nie wiedział, kiedy będzie kolejna okazja do otrzymania nowej zabawki. Dziś każdy z nas ma tyle gadżetów i dóbr natury materialnej, że kolejne nie cieszą nas już tak bardzo, a jeśli tylko coś się zepsuje, to bez wyrzutów wyrzucamy do kosza i zastępujemy to nową wersją. Radość z nowych rzeczy trwa przez chwilę, a tuż po niej przechodzą do naszej codzienności i przestajemy je zauważać.

Rozwój całego świata zdecydowanie ułatwia nam życie. Nie wyobrażamy sobie już dnia bez własnego smartfona, zmywarki, czy umawiania się do lekarza przez telefon w dogodnym dla nas terminie. Wszystkie te rzeczy nie świadczą jednak o tym, że kiedyś żyło się gorzej. Żyło się po prostu inaczej. Ludzie cieszyli się tak samo mocno, martwili się tak samo często i pracowali równie ciężko. Zmienił się jedynie charakter pracy, życia i podejścia do niego. Zarówno dzisiejsze czasy, jak i te kilkadziesiąt lat temu mają w sobie plusy i minusy, o których należy pamiętać, jeśli tylko najdzie nas ochota na ich porównania.